کابل اعلام حریق

امروزه لازمه استفاده از سیستم های اعلام حریق بر هیچ کس پوشیده نیست. در طی زمان های مختلف نشان داده شده است که واکنش سریع به آتش ، کنترل و خاموش کردن آن امری مهم و ضروری است. در زمان های گذشته برای اعلام حریق فناوری پیشرفته ای وجود نداشت.

اعضای جامعه وظیفه نظارت بر منطقه در برابر آتش سوزی را بر عهده داشتند و با استفاده از زنگ های دستی و یا با به صدا در آوردن زنگ های کلیساها به مردم هشدار می دادند واز آنجایی که این سیستم ها دقیق نبودند در بیشتر مواقع آتش نشان ها را به مکان اشتباهی هدایت می کردند.

در نتیجه با گذشت زمان و بزرگتر شدن جوامع این سیستم غیر عملی شد. اما پس از ظهور تلگراف سیستم های گزارش دهی به ماموران دقیقتر و سریعتر انجام شد .

در سال ۱۸۷۴ شهر نیویورک در ایالات متحده امریکا اولین شهری بود که سیستم اعلام حریق را با استفاده از خط تلگراف راه اندازی کرد که این ارتباط از طریق نصب نمودن تیرچه در زمین جهت اعلام حریق از شهرداری به ایستگاه های آتش نشانی و با ساختن زنگهای ناقوسی انجام شد.در دهه ۱۸۵۰ نوعی چنگک چوبی در استرالیا توسعه یافت که برای اطلاع رسانی به مردم هنگام آتش سوزی به کار می رفت.

انواع سیستم های اعلام حریق

سیستم های اعلام حریق بر مبنای نوع کارکردشان به سه گروه ۱-متعارف ۲-آدرس پذیر  ۳-بدون سیم یعنی به صورت ارتباط وایرلس تولید می شوند و این ۳ گروه خود به ۲ گروه خودکار و دستی تقسیم می شوند .

در سیستم اعلام حریق دستی افراد می توانند با فشردن شستی هشدار آژیرها را به صدا درآورده و افراد را از آتش سوزی مطلع نمایند در حالی که در سیستم های اعلام حریق خودکار توسط دتکتورهای قرار گرفته در مدار آتش شناسایی میشود و به کنترل پنل ، دستور آتش سوزی ارسال می شود و در نتیجه آژیرها و چراغ هشدار و هر آنچه در سیستم جهت اطفا آتش تعبیه شده باشد ، فعال می شود .

در مورد تفاوت سیستم های متعارف و آدرس پذیر می توان به دقت بالاتر سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر و شناسایی محل دقیق آتش سوزی اشاره کرد ؛ در سیستم های آدرس پذیر هر المان آدرس مشخص به خود را دارد به صورتی که با فعال شدن هر یک از آنها کاربر می تواند محل دقیق وقوع آتش سوزی را شناسایی کند ، ولی در سیستم متعارف این امکان وجود ندارد که کاربر به طور دقیق محل آتش سوزی را شناسایی نماید و فقط میتواند از منطقه کلی وقوع حریق اطلاع پیدا کند.

کابل اعلام حریق ( Fire alarm cable ) و یا کابل ضد حریق:

در سیستم های اعلام حریق یکی از اجزاء حیاطی و اصلی میباشند ما سعی کردیم در این مقاله در بخش اول به تشریح نحوه کارکرد سیستم  اعلام حریق بپردازیم و در بخش دوم به ویژگی های و مواردی که برای تهیه کابل ضد حریق و یا کابل مقاوم در برابر آتش با رعایت اصول استاندارد اشاره نماییم .

نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق:

کنترل پنل سیستم اعلام حریق : که تمامی اجزاء به آن متصل شده و کنترل تمامی سیستم را عهددار میباشد درصورت ارسال پیام از سنسورها یا همان دتکتورها فرامین لازم جهت فعال شدن چراغ هشدار،آژیر هشدار و در آخر فلکه آب بارانی را صادر می   کند.

کابل اعلام حریق : برای فعال سازی یک سیستم اعلام حریق قطعاً باید از کابل های اعلام حریق جهت کابل کشی استفاده نمود تا حریق در عملکرد آنها اختلال ایجاد نکند.

دتکتورها  : دارای تنوع گسترده ای هستند که هر کدام با توجه به حساسیت سنسور استفاده شده در آنها حریق را تشخیص داده و از طریق این کابل ها به کنترل پنل که وظیفه پردازش اطلاعات و کنترل سیستم را دارد اعلام خطر می کند و کنترل پنل دستور   فعال شدن آژیر اعلام حریق را صادر می کند.

شستی اعلام حریق ( قطع اضطراری ) : برای راه اندازی دستی  سیستم اعلام حریق در زمان مشاهده آتش سوزی توسط افراد به کار میرود.

آژیر و چراغ هشدار سیستم اعلام حریق : در حقیقت وظیفه اصلی آنها اطلاع رسانی و هشدار به افراد داخل محیط آتش گرفته میباشد گاهی اتفاق می افتد که در بخش هایی از یک محیط مثل ساختمان های اداری و تجاری و غیره …

وقتی سانحه آتش سوزی رخ میدهد،عدم هشدار لازم به دیگر بخش های آن ساختمان و گسترده شدن حریق باعث می شود که افراد در طبقات دیگر مبحوث شده و این امر موجب به خطر افتادن جان افراد می شود.

فلکه آب بارانی در سیستم اعلام حریق : آخرین فرمان از کنترل پنل سیستم اعلام حریق به این بخش ارسال میشود که وظیفه فلکه آب بارانی پاشش آب بصورت قطرات بارانی در محیط آتش گرفته است در حقیقت وظیفه اطفاء حریق را دارد.

به طور کلی کابل های مداراعلام حریق را متناسب باکارکردشان به دوگروه تقسیم میکنند:

۱-کابل های اعلام حریق:کابل هایی که بعد از حریق استفاده نمیشوند و جهت اشکارسازی حریق بکار میروند؛ مانند کابل های شستی ها و دتکتورها.

۲-کابل های اطفاء حریق: کابل هایی که کاربریشان بعد از حریق می باشد مانند کابل های منبع تغذیه،آژیرها،چراغ ها و خاموش کننده ها.

استفاده از کابل های اعلام واطفاء حریق:

از آنجا که کابل های اطفاء حریق ، مقاومت مکانیکی بالایی دارند بیشتر در مکان هایی استفاده می شوند که در معرض خطراتی از قبیل سقوط اجسام،وارد شدن ضربه به کابل، پاشش آب و.. قرار میگیرند.

افزون بر مقاومت مکانیکی بالا ، این کابل ها دارای مقاومت الکتریکی خوبی نیز در برابر امواج الکترومغناطیس از خود نشان می دهند؛چرا که در ساختمان این کابل ها برای جلوگیری از اسیب های ناشی از نویزهای موجود در محیط ،ازفویل و شیلد استفاده میکنند.

ازاینرو ازکابل های اعلام و اطفاء حریق بیشتر در مکان هایی که در زیر به آنها اشاره شده است ،استفاده می شود:

1.  جهت استفاده برای کابل های قدرت و کنترل سیستم اعلام حریق
2.  سیستم هشدار دهنده صدا
3.  سیستم های روشنایی اضطراری

مشخصات کابل های اعلام و اطفاء حریق

طبق استانداردهای بین المللی کابل هایی که برای سیستم های اعلام حریق استفاده می شوند می بایست کم دود و فاقد گازهای سمی هالوژن باشند، تا حین اتش سوزی افراد در معرض حریق در اثر تولید گازهای سمی و دود دچار خفگی نشوند و بتوانند راه خروج را تشخیص دهند . همین طور این کابل ها نباید شعله را به سرتاسر ساختمان انتشار دهند و به مفهوم دیگر خود خاموش شونده باشند.

در مکان هایی که از کابل های اطفاء حریق استفاده شده است به دلیل اینکه کاربریشان بعد از حریق مفهوم پیدا می کند ،باید توانایی ایستادگی در برابر شعله های آتش را داشته باشند و خللی در انتقال دیتا هنگام حریق نداشته باشند.

نکاتی که برای تهیه کابل اعلام حریق یا کابل مقاوم در برابر آتش قابل تأمل است به شرح زیر می باشد:

۱- Low Smoke یا کم دود بودن مطابق استاندارد IEC 61034-1/2

یک جنبه مهم در ارزیابی عملکرد سیم و کابل ها هنگام سوختن به خارج کردن اضطراری افراد و قابلیت دسترسی برای مهارآتش مرتبط می شود.

در این راستا برای کابل کشی سیستم های اعلام حریق از کابل های کم دود استفاده میشود . کابلی کم دود معرفی می شود که چگالی دود تولیدشده حاصل از سوختن روکش آن در رنج استاندارد باشد تا مانع دید افراد نشود.

حال انکه تمام سیم و کابل های تولید شده در شرکت سیلیکون کابل یاقوت با اختلاف زیاد نسبت به استاندارد ، کم دود می باشند.

۲- Halogen Free یا فاقد گازهای سمی هالوژن مطابق استاندارد IEC 60754-1/2

هالوژن شامل پنج گاز سمی فلوئور،کلر،برم، ید و استاتین می باشد. مادامی که روکش سیم و کابل می سوزد،گازهای سمی موجود در آنها آزاد شده و محیط اطراف را آلوده میکند.

کابل های بدون هالوژن دارای شاخص سمیت پایین در حد مجاز استاندارد می باشند.چراکه در صورت بالا بودن این گازها موجبات خفگی افراد در معرض آتش فراهم می شود.

لذا استفاده از کابل های بدون هالوژن در سیستم های اعلام حریق ضروری می باشد. شرکت سیلیکون کابل یاقوت با هدف حفاظت از محیط زیست و همچنین ایجاد سیاست “سبز” تمامی سیم و کابل های خود را باخاصیت بدون هالوژن تولید می نماید.

۳- Flame Retardant یا بازدارنده انتشار شعله مطابق استاندارد IEC 60332-2/3

سیم و کابل نامرغوب خود می تواند با انتقال آتش در شبکه کابل کشی باعث گسترش آتش سوزی در سرتاسر ساختمان و به بار آوردن خسارات غیر قابل جبرانی شوند .

کابل های بازدارنده انتشار شعله و یا به اصطلاح خود خاموش شونده پس از حذف منبع اشتعال به خودی خود خاموش می شوند و شعله های آتش را در مسیر کابل کشی انتشار نمی دهند.

ازینرو شرکت سیلیکون کابل یاقوت بدون در نظر گرفتن عدم صرفه اقتصادی ، همه سیم و کابل های خود را با قابلیت خود خاموش شوندگی تولید می نماید.

۴- Fire Resistance یا مقاوم در برابر آتش مطابق استانداردهای IEC 60331-21 و BS 6387

کابل های مقاوم در برابر آتش برای حفظ یکپارچگی مدار در سیستم های اعلام حریق در شرایط آتش طراحی شده اند. در عایق و روکش این کابل ها از کامپاندهای بسیار خاص و مقاوم در برابر شعله های آتش استفاده می شود تا در زمان آتش سوزی تخریب نشده و هادی ها به یکدیگر اتصال پیدا نکنند.

خاصیت مقاوم در برابر آتش در کابل های اطفاء حریق بسیار حائز اهمیت است ، چرا که این کابل ها بعد ازآتش سوزی جهت ارتباط بین آژیرها،چراغ ها،منبع تغذیه ، خاموش کننده ها با کنترل پنل در سیستم های اعلام حریق ایفای نقش میکنند و میبایست در برابر آتش و ضربات مکانیکی ناشی از سقوط اجسام و پاشش آب مقاومت بالایی داشته باشند.

شرکت سیلیکون کابل یاقوت از معدود تولید کنندگان داخلی است که قادر به تولید سیم و کابل های مقاوم در برابر آتش سیلیکونی با کیفیت و استانداردهای بین المللی می باشد.

۵- Foil & Sheild یا فویل و شیلد

نویزهای الکتریکی در محیط های اطراف ما به وفور یافت می شوند.این نویزها تداخل های الکترو مغناطیسی را هدایت و منتشر می کنند. این اختلال می تواند به صورت جدی روی عملکرد مناسب تجهیزات تاثیر بگذارد و مانع عملکرد صحیح و به هنگام اجزای سیستم اعلام حریق شود . ازینرو برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی لازم و ضروری است که در این سیستم از کابل فویل و شیلددار استفاده کنیم .

شرکت سیلیکون کابل یاقوت با تولید سیم و کابلهای سیلیکونی فویل و شیلد دار مرغوب ،تلاش دارد این اختلالات در سیستم را به حداقل و حتی به صفر برساند.

به روز رسانی در 26 آذر 1402